"Najmłodszy człowiek, jakiemu podałem fentanyl, miał 2,5 roku". Ratownik medyczny mówi, czym skończy się afera wokół opioidów (2024)

Autor

Paulina Wójtowicz

Fentanyl, silny lek przeciwbólowy, w mediach pojawia się niemal wyłącznie w kontekście uzależnienia i przedawkowania. Środowisko medyczne ma tego powoli dość, bo opioid ten od lat jest stosowany w leczeniu bólu, a niekiedy nawet jako lek pierwszego rzutu. — Najmłodszy człowiek, jakiemu podałem fentanyl, miał 2,5 roku i złamaną rękę — bez igieł, bez kombinowania, odmierzona dawka prosto w nos za pomocą atomizera i można było zająć się urazem — mówi Jan "Yanek" Świtała, ratownik medyczny.

"Najmłodszy człowiek, jakiemu podałem fentanyl, miał 2,5 roku". Ratownik medyczny mówi, czym skończy się afera wokół opioidów | FotoDax / Shutterstock/archiwum prywatne

SPIS TREŚCI

• Fentanyl pod nadzorem
• Ratownik: bez fentanylu nie ma mowy o medycynie ratunkowej
• "Ludzie będą wyć z bólu"
• Czym jest fentanyl?

1. Fentanyl jest opioidem stukrotnie silniejszym od morfiny. Ma duży potencjał uzależniający
2. W Polsce, podobnie jak w innych krajach Europy, coraz częściej stosowany jest poza wskazaniami medycznymi, jako narkotyk
3. Jan Świtała, ratownik medyczny, zaznacza, że problem ludzi uzależnionych od opioidów nigdy nie zniknął. — Może trochę się skurczył, stał się mniej widoczny, ale nie znam żadnego medyka ratunkowego, który nigdy nie spotkał się z osobami uzależnionymi od heroiny, morfiny, oksykodonu czy fentanylu — zaznacza, dodając, że sam niedawno miał wezwanie do dwóch takich przypadków
4. Zrób TEST i sprawdź, czy dobrze dbasz o zdrowie
5. Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onetu

Fentanyl pod nadzorem

"Od poniedziałku [tj. od 17 czerwca br. — red.] będzie działał codzienny system monitorowania preskrypcji opioidów, w tym fentanylu" — zapowiedziała minister zdrowia Izabela Leszczyna w reakcji na najnowsze doniesienia o nielegalnym obrocie tym lekiem przeciwbólowym. Kilka dni temu ujawniono, że przyczyną śmierci 19-latki z Poznania, którą znaleziono martwą w jednym z poznańskich mieszkań w listopadzie ub.r., było przedawkowanie fentanylu.

W kontekście plagi uzależnień od tej substancji, z jaką od miesięcy walczą Stany Zjednoczone, Kanada, Wielka Brytania i wiele innych zachodnich krajów, środki ostrożności są według szefowej Ministerstwa Zdrowia, adekwatne.

Ratownik: bez fentanylu nie ma mowy o medycynie ratunkowej

To, że politycy i dziennikarze mówią o fentanylu niemal wyłącznie w kontekście nielegalnego, pozamedycznego stosowania, staje się jednak problematyczne. Jak mówi Jan "Yanek" Świtała, ratownik medyczny, najgorsze jest to, że na temat ten wypowiadają się ludzie niemający pojęcia ani o chorobie uzależnieniowej, ani o leczeniu bólu. —Doprowadzi to do strachu pacjentow przed fentanylem i spadku dostępności — i tak niewielkiej względem potrzeb — adekwatnego leczenia przeciwbólowego — mówi w rozmowie z Medonetem.

Świtała podkreśla, że dla zespołu ratownictwa medycznego fentanyl jest lekiem z wyboru używanym do leczenia silnego i ekstremalnego bólu. — Bez niego nie ma mowy o współczesnej medycynie ratunkowej — zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Najmłodszy człowiek, jakiemu podałem fentanyl miał 2.5 roku i złamaną rękę — bez igieł, bez kombinowania, odmierzona dawka prosto w nos za pomocą atomizera i można było zająć się urazem.

"Ludzie będą wyć z bólu"

Zdaniem ratownika medycznego, podnoszenie w mediach kwestii fentanylu jako "narkotyku zombie" nie przysłuży się ani pacjentom, którym podaje się go w celach leczniczych, ani nie przestraszy tych, którzy sięgają po niego, by się odurzyć. — Walka z nałogiem jednych nie może skończyć się skazywaniem na ból innych. Taniec polityków wokół fentanylu doprowadzi do tego, że ludzie będą wyć z bólu, ale przekonają się o tym dopiero wtedy, kiedy coś im się stanie — komentuje.

Jednocześnie Jan Świtała zaznacza, że problem ludzi uzależnionych od opioidów nigdy nie zniknął. — Może trochę się skurczył, stał się mniej widoczny, ale nie znam żadnego medyka ratunkowego, który nigdy nie spotkał się z osobami uzależnionymi od heroiny, morfiny, oksykodonu czy fentanylu. Niekoniecznie w kontekście przedawkowania, choć sam miałem w ciągu ostatnich 12 miesięcy dwa takie przypadki, w tym jeden powikłany NZK [nagłe zatrzymanie krążenia — red.]. Kiedyś ktoś nawet na moim dyżurze przedawkował heroinę w SOR-owskiej toalecie — opowiada.

1. Fentanyl zbiera śmiertelne żniwo. "Wystarczą dwa ziarenka, żeby zabić"

Czym jest fentanyl?

Fentanyl jest silnym lekiem opioidowym wykorzystywanym do zwalczania bólu. Wraz z morfiną, metadonem czy oksykodonem znajduje się na trzecim, ostatnim poziomie tzw. drabiny analgetycznej, która jest schematem zastosowania leków przeciwbólowych, klasyfikującym je według intensywności terapii i siły bólu. Jako samodzielny lek najczęściej zażywany jest w przypadku bólu przebijającego, natomiast w przypadku innych dolegliwości bólowych bywa zwykle łączony z innymi substancjami.

Jest sto razy silniejszy od morfiny i łatwo się od niego uzależnić. Podobnie jak wszystkie leki opioidowe, fentanyl oddziałuje na białka związane z naszymi komórkami nerwowymi, znane jako receptory opioidowe. Ta substancja łączy się z nimi na różne sposoby, aktywując system nagród w mózgu, który dostarcza nam uczucia przyjemności i dobrego samopoczucia.

Więcej o fentanylu przeczytasz w rozmowie z toksykologiem dr. Erykiem Matuszkiewiczem: Fentanyl w Polsce? Toksykolog mówi, kto najczęściej eksperymentuje z opioidami, a także z anestezjolożką i specjalistką leczenia bólu lek. Anną Łotowską-Ćwiklewską: Lekarka: więcej pacjentów uzależnionych jest od tramadolu niż fentanylu. "Konfabulują, opowiadają niestworzone historie".

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Treści z serwisu Medonet mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem a jego lekarzem. Serwis ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

• Print Icon
• Mail Icon